MUNNEKEMOER – In de rubriek Vervlogen tijden vertelt Rienhart Wolf over het Achtste of ook wel Middelkamp’s Verlaat in Munnekemoer.
Rienhart Wolf
We schreven eerder in deze reeks over de bijzondere aantrekkingskracht die sluizen hadden op winkeliers, caféhouders en andere neringdoenden. In de tijd van de grote veenontginningen in Zuidoost-Drenthe was het Stads-Ter Apeler Kanaal en de zuidelijk voortzetting daarvan, Hoofdkanaal genaamd.
In die tijd passeerden op hoogtijdagen soms honderden turfschuiten per dag. Bij een oponthoud dat een verlaat (sluis) dan vormde, ontstonden files van schuiten. De schippers/scheepsjagers verdienden naar gelang zij de vracht sneller vervoerden. Dus gevaren moest er worden, stil liggen kostte geld.
Een sluispassage gaf de opvarenden de gelegenheid om inkopen te doen zonder dat daardoor de vaart extra vertraagd werd. Zo vestigde zich aan het einde van de negentiende eeuw aan de straatkant van het achtste verlaat een bescheiden aantal winkeliers. Ten tijde van de foto hadden slager Welberg, bakker Mooibroek, drogist Hilgen en manufacturenzaak Bonkes winkelpanden die op de hier geplaatste foto enigszins schuilgaan achter/onder de bomen.
Op de voorgrond de tramrails van de DSM (Dedemsvaartsche Stoomtram Maatschappij). De brug links op de foto is van het eerste type dat werd gebouwd nadat het kanaal was gegraven. Die dateert dus van ongeveer 1870.
Opmerkelijk zijn de hoge populierenbomen aan de landskant. Die dienden als windbrekers om zeilvoerende schepen het manoeuvreren te vergemakkelijken. De hoge populieren waren in het verder tamelijk vlakke (want pas ontgonnen) landschap een baken voor de schippers. Op grote afstand konden zij zien wanneer weer een verlaat gepasseerd moest worden.
In het midden van de foto een hoog beladen turfschuit die geschut wordt. De man naast het kleine houten huisje is mogelijk Wolter Middelkamp, de sluiswachter. Het achtste verlaat heette in de volksmond daarom ook wel Middelkamp’s verlaat. De foto is gemaakt tussen 1910 en 1920, de maker is onbekend.
Met dank aan de heer A. Wagt uit Ter Apel voor het beschikbaar stellen van de foto en toelichting.
Wilt u reageren op het artikel? Heeft u aanvullingen? Stuur een mail naar redaktie@oudterapel.nl of bel 06-20067857