STADSKANAAL – Bonnermond? Waar ligt dat? Waar mondt die uit? Vragen die veel vragen opwerpen. Jaap Meijering vertelt over de verwarring over de naam Bonnermond.
door Jaap Meijering
De naam Bonnermond op deze ansichtkaart gaf tot 1915 het gebied aan dat lag tussen het 1e verlaat of wel Springersverlaat geheten en de Gasselter Boerveenschemond. Eigenlijk de Scheepswerfstraat/kade en een deel van de H.J. Kniggestraat/kade. Het postkantoor in Stadskanaal had in dit gebied een hulpkantoor dat was gevestigd in het pand aan de Scheepswerfstraat 32 en kreeg op 16 januari 1905 als afstempeling het zogeheten grootrondstempel Bonnermond.
De Bonnermond mondde uit naast het laatste huis van de Unikenkade (ongeveer 200 meter boven het 1e verlaat) waar indertijd manufacturier B. Barkman woonde en later kleermaker H. Bergman. Eigenlijk precies tegenover de vroegere molen van Baas, iets ten Noorden van de Westerschool. Deze Bonnermond liep via het Nieuwediep naar de Kopweg in Gieterveen en vervolgens door tot het Schipperspad aan de oostzijde van het Bonnerveen. Vanuit hier kon het Drentse veen uit dat gebied per schip worden afgevoerd via het Stadskanaal.
Brug
De brug op bovenstaande foto wordt de Bonnerbrug genoemd. Vaak wordt in de volksmond nog wel gesproken over de Bonnermondsbrug, maar deze heeft geen verbinding met een kanaal maar met een verharde zand/sintelweg, de zogeheten Zwarteweg die door loop tot Bonnerveen, hoek Torenveen.
Van Bonnermond naar Pekelderweg
Bedrijven die in dit deel van Stadskanaal waren gevestigd stonden vermeld op hun briefkaarten onder de naam Bonnermond en niet Stadskanaal. Of deze naam toch teveel associatie met het Drentse Bonnen en Bonnerveen had, terwijl de bedrijven waren gevestigd in de provincie Groningen, gaf waarschijnlijk de doorslag om de naam van het hulppostkantoor Bonnermond per 24 juni 1915 te veranderen in Stadskanaal-Pekelderweg. Daarmee doelend op het eerste centrum van Stadskanaal dat rond de weg naar Pekela lag.
Groeten uit
Op de ansichtkaart staat Bonnermond, de foto is nog voor juni 1915 genomen. De kaart is afgestempeld met het stempel Stadskanaal-Pekelderweg in 1921. Dus een kaart die ruim zes jaar later is verzonden. Op de foto zien we aan de kade de boerderij van de familie Schuringa en daarnaast de woning van landbouwer De Graaf. In het midden van de foto is nog juist het kerktorentje zichtbaar van het rond 1900 gebouwde hervormde evangelisatiegebouw Bethel. Sinds 1992 hebben Jan en Smilka Norder hier hun landelijk bekende Museum Musica gevestigd . Dit jaar vieren zij hun 25 jarig jubileum. In het kanaal zijn achter de brug de masten zichtbaar van de vele geladen turfschepen die wachten om geschut te worden in de Springersverlaat. Het brede jaagpad langs het kanaal – waar de twee jonge vrouwen in hun kledij uit die jaren poseren – is op de foto goed zichtbaar. Rechts tussen de bomenrijen zijn nog juist de rails te zien van de paardentram.
Het hulppostkantoor Stadskanaal-Pekelderweg is later verplaatst naar de Scheepswerfstraat 46 waar het precies tegenover deze Bonnerbrug was gevestigd in de winkel van de laatste kantoorhouder A. Pots.
U wilt reageren op het artikel? Neem dan contact op met Jaap Meijering, 0599-613985 of stuur een mail naar meijeringjl@planet.nl