STADSKANAAL – Deze keer vertelt Jaap Meijering over een ansichtkaart met een beeld van de Hoofdkade in Stadskanaal in 1958.
door Jaap Meijering
In die tijd woonden in de dubbele woning rechts Grachten Sr. met zijn echtgenote en zoon Jaap. Grachten en zoon exploiteerden aan de Hoofdstraat een Esso tankstation. Het tankstation is al lang verdwenen, maar op de foto is de uitbouw in het Stadskanaal met de witte leuningen nog duidelijk zichtbaar. Naast Grachten woonde in het dubbele huis (links) toen A.J. Meijering-Koning, grootmoeder van ondergetekende. Zij had vervolgens weer het zicht op de Chr. Landbouwhuishoudschool Wilhelmina, het witte gebouw op de foto.
In 1947 was het ook de – in mijn vorige Vervlogen tijden – vermelde Grietinus Zwartsenberg die medeoprichter was van zowel de Chr. H.B.S. als deze huishoudschool. Het pand werd onder meer bewoond door Izaäk Herman Reynders, de eerste burgervader van Stadskanaal in de periode 1869-1917. Naar hem werd later de Burg. Reyndersstraat genoemd. Ook Harm Maarsingh woonde hier. In de oorlog werd het pand gebruikt als kringhuis van de N.S.B. Kring 6 Veenkoloniën en Westerwolde.
Saillant detail is dat de zoon van burgemeester Reynders, Nederlands hoogste militair bevelhebber van de Strijdkrachten in de jaren dertig, in dit pand werd geboren in 1879. Koningin Wilhelmina vond echter Reynders als Noordeling veel te bot. Met minister Dijxhoorn kon hij het niet eens worden over de verdediging van ons land tegen de Duitsers en werd generaal Izaäk Herman Reynders (hij had dezelfde namen als zijn vader) op 5 februari 1940 eervol ontslagen. Reynders was een prima organisator en een briljant strateeg en zijn inzichten over de strategie van de inval van Duitsland bleken achteraf volledig juist te zijn. Een groot ‘Knoalster’ die te weinig eer heeft gekregen. Hij werd opgevolgd door generaal Winkelman.
Naast de huishoudschool, de in 1860 gebouwde boerderij van vervener HogenEsch. Samen met zijn zwager A. Brans van de koffiebranderij had hij ook een steenfabriek. Zoon Piet HogenEsch was een bekende Stadskanaalster die zich heeft ingezet voor partnerschap van de gemeente met Liliënthal.
De boerderij werd in de jaren zestig nog enige tijd gebruikt door de Philips Hobbyclub en is daarna afgebroken evenals het witte pand links naast de boerderij waar eerder de kunstmesthandel van Hiddo Horlings was gevestigd. Ook de oude huishoudschool werd gesloopt. Op de geruimde percelen werd een moderne school gebouwd. Ook dit enorme gebouw werd in mei 2009 al weer afgebroken. Op deze plaats staan nu vier herenhuizen, waarmee het gat in de Hoofdkade weer is gedicht.
Het hoge dak links op de foto is de woning van J.A. Grin. Het voormalig schoolhoofd van de katholieke school. Zijn echtgenote was jarenlang de stuwende kracht van de E.H.B.O. afdeling Stadskanaal. Deze woning staat er nog steeds, evenals het dubbele pand rechts op de foto. Op de plaats van de oude huishoudschool werd in juni 2016 door de Parkwijkraad een monument geplaatst langs de kade van het kanaal. Het monument is gemaakt van twee gevelstenen met de letter C.L.H.S. ter nagedachtenis aan het Chr. Landbouw en Huishoudonderwijs in Stadskanaal.
Wilt u reageren of hebt u aanvullingen? Stuur een mail naar meijeringjl@planet.nl of bel 0599-613985.